عارف ادامه داد: امسال بر اساس ۳۳ محور و شاخص شرکتها و بنگاه‌هایی انتخاب شدند. فرهنگ ما اصولا فرهنگ الگوپروری است. در دوران درس اصولا به فرزندان‌مان الگوها معرفی می‌شوند و الگوها همواره پیشتاز بوده‌اند. انتخاب الگو برای کسانی که می‌خواهند وادی گذشته را بپیمایند بسیار با ارزش است.
وی رقابت را اصل پذیرفته شده در مسیر رشد دانست و گفت: رقابت اگر در کنار رفاقت قرار بگیرد، مجموعه‌ای بزرگ شکل می‌گیرد. افرادی که یک هدف روشن دارند و با هم همگرا هستند، می‌توانند در این قالب در کارشان موفق شوند. امروز بنگاه‌های بزرگ بیانگذار تلفیق رقابت و رفاقت هستند. در یکی دو دهه اول انقلاب به این مسئله توجه نکردیم که اگر بخواهیم میان کشورهای منطقه سری در سرها داشته باشیم یا در میان کشورهای جهان حرفی برای گرفتن داشته باشیم، راهی جز حرکتهای جمعی و شرکت‌های بزرگ نداریم.
معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: در ابتدای انقلاب در همه مسایل کشور فردگرایی رفتار کردیم اما خوشبختانه از زمانی که احساس شد کشور به برنامه‌های توسعه نیاز دارد و کشور هیچ راهی جز حرکت برنامه‌ای ندارد، نگاه فردگرایی به بن‌بست رسید؛ البته برنامه اول توسعه نوشته شد اما هیچ وقت اجرا نشد.
عارف بخش دولتی را بنگاه‌دار خوبی ندانست و گفت: دولت باید نقش تسهیل‌گر ایفا کند و از برنامه سوم این چنین شد و اوج این نگاه در برنامه هفتم توسعه قابل مشاهده است. در این برنامه محور کار با بنگاه‌های بزرگ اقتصادی بخش خصوصی است. این اتفاق بسیار ارزشمند است چرا که جایگاه‌های بنگاه‌های بزرگ در اقتصاد ملی، روابط با کشورهای منطقه و سایر کشورها و در پاسخ به مطالبات مردم، بسیار اهمیت دارد. توان پاسخگویی به مردم را با توان دولتی نداریم.
وی متذکر شد: متاسفانه به گونه‌ای تبلیغ کرده‌اند که ایران به دلیل داشتن منابع نفت و گاز، کشور پولداری است در حالی که کل فروش کشور از این منابع از درآمد فروش عروسک و اسباب‌بازی برخی کشورها همیشه کمتر بوده است، اما آن کشورها همواره فقیر جلوه داده شده‌اند و ایران کشوری پولدار جلوه داده شد برای اینکه ما را عقب‌مانده نگه دارند و در صنعت مونتاژکار و وارد کننده باشیم.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: به برکت انقلاب اسلامی و مدیران و نخبگان برجسته این مسیر اصلاح شده است و سند چشم‌انداز را برای خودمان نوشتیم. هدفگذاری رتبه اول را در این سند انجام دادیم اما به دلایل کاملا واضح پیش‌بینی‌هایمان عملی نشد. با تحریم‌ها و بحران روبرو بودیم اما هنرمان این بود که در بحران خلاقیت نشان دادیم.
عارف گفت: اطلاعات و داده‌های خوبی از بنگاه‌های اقتصادی کشور جمع‌آوری می‌شود اما روی اسناد مهر طبقه‌بندی شده زده می‌شود این کار یعنی چیز قابل اهمیتی در این اسناد نیست در حالی محتوای این اسناد باید در اختیار تحلیلگران و برنامه‌ریزان قرار داده شود. روند شکل‌گیری، توسعه و تکامل بنگاه‌های بزرگ باید مشخص شود. این چطور است که برق بنگاه‌های بزرگ چند ساعت در روز قطع می‌شود و وزیر مربوطه در جلسه هیات دولت به این خاطر بداخلاقی می‌کند، اما بنگاه‌ها همچنان به کارشان ادامه می‌دهند؟
وی ادامه داد: این انگیزه و نشاط و شادابی بنگاه‌های بزرگ اقتصادی اصلا مادی نیست بلکه معنوی است که در ذات تک تک ایران است که موجب سر پا ماندن بنگاه‌های اقتصادی می‌شود.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: ابتدا مشکل قطع برق داشتید، اما ناترازی‌ها مدتی هم شامل گاز شد، اما شرکت‌های بزرگ از کار نیفتاد و همچنان به کارشان ادامه دادند، چون انگیزه و عشق کارکنان این شرکتها کارساز بود. هنر این شرکتها همین است. خواهشم این است که داده‌ها و اطلاعاتی که در این همایش تولید می‌شود حتما در اختیار نهادها و سازمان‌های مربوطه قرار گیرد تا ما بتوانیم هدفگذاری‌هایمان روشن‌تر شود.
عارف ادامه داد: با تاخیر به اهداف سند چشم‌انداز می‌رسید. هدفگذاری بعدی ما بیانیه گام دوم است. این بیانیه هم با انگیزه جوانان و نخبگان به سرانجام می‌رسد. بنای ما رسیدن به اهداف مندرج در سند چشم‌انداز، برنامه هفتم و بیانیه گام دوم است. مدعی نیستیم که همه اهداف برنامه هفتم را محقق می‌کنیم بلکه اگر نیاز به اصلاح در برنامه هم وجود داشته باشد، به ما اطلاع دهید.
وی ادامه داد: در تابستان سال جاری ۱۸۰۰۰ مگاوات کسری برق داشتیم و پیش‌بینی‌ها این است که این عدد در سال ۱۴۰۴ به ۲۴۰۰۰ مگاوات می‌رسد. خیزی برداشته شد تا به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر برویم. ۵۰۰۰ مگاوات انرژی بادی و ۳۰۰۰۰ مگاوات هم از طریق انرژی خورشیدی را هدفگذاری کرده‌ایم. سرمایه‌ها و کارآفرینانی در داخل کشور حاضر شدند به میدان بیایند تا فضایی که دولت ایجاد کرده است برای سال آینده ۸ تا ۱۰ هزار مگاوات برق از انرژی خورشیدی تولید شود.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: دولت باید شرکت‌های بزرگ را حمایت کند و گذشته را هم جبران کند. پیچ و خم نظام اداری را برمی‌داریم و بروکراسی‌های اداری را کاهش می‌دهیم.
عارف برای رسیدن به رشد اقتصادی سه راهکار ارائه کرد و گفت: در بخش‌های دولتی و غیردولتی نیاز به پیشران هایی داریم. در ۵۰۰ موسسه و بنگاه در ظرفیت صادراتی یکی از راهبردهای دولت توسعه صادرات است. به همین دلیل اولویت اصلی را کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب تعیین کرده‌ایم. اصرار داریم از طریق نهادها و تشکل‌های منطقه‌ای و جهانی توسعه صادرات را دنبال کنیم.
وی ادامه داد: قصد داریم از طریق شانگ‌های، بریکس و اوراسیا بازار خوبی در منطقه و حوزه تمدنی ایران ایجاد کنیم.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: در کنار بنگاه‌های بزرگ راهبرد له‌کردن بنگاه‌های کوچک و متوسط نیست، بلکه حمایت از آنهاست. اینها در توسعه و اشتغال و جلوگیری از مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به بزرگ نقش دارند. نباید فراموش کرد که بنگاه‌های بزرگ زمانی کوچک با چند کارگر بودند. باید در فضاهای صمیمی مشکلات و آسیب‌ها را شناسایی و رفع کرد. برنامه توسعه سعی دارد این مسائل را حل کند.
عارف رشد ۸ درصدی اقتصادی، تورم و بیکاری تک نرخی و رشد ۸.۵ درصدی صنعتی و رشد ۱۳.۵ درصدی معدن از انتظاراتش از شرکت بزرگ عنوان کرد.
وی گفت: یکی از اولویت‌هایی که وزارت صمت باید به آن توجه جدی داشته باشد اتخاذ راهبرد پیشرفت صنعتی و ارتقاء زنجیره‌های تولید است. این کار باید به صورت جدی دنبال شود که البته اقداماتی آغاز شده است.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: فناوری‌های نوین اولویت صنعتی کشور است. صنعت کلاسیک از صنعت دنیا فاصله دارد و نمی‌توانیم این فاصله را پر کنیم و اما مزیت کشورمان در این زمینه «نیروی انسانی» است و می‌توانیم در فناوری‌های نوین اقدام کنیم. فناوری نانو در همین مسیر است. هیچ راهی جز استفاده از این فناوری‌ها نداریم. نمی‌خواهیم تشریفاتی رفتار کنیم، می‌خواهیم از هوش مصنوعی و این فناوری‌ها در عالم واقعیت استفاده کنیم. بالاجبار باید از این فناوری‌ها استفاده کنیم. رشد خطی را نمی‌خواهیم، بلکه رشد جهشی را دنبال می‌کنیم.
عارف گفت: تدوین سند راهبرد پیشرفت صنعتی کشور باید اقدام شود. بنا نیست روی این سند همه، هم نظر باشند. باید اجازه داد کارشناسان با استفاده از تجربات داخلی، منطقه‌ای و جهانی این سند را تهیه کنند. نقدها را هم مورد توجه قرار دهند و در نهایت سند ملی تصویب شود. اگر نتوانیم رقابت مبتنی بر آر اند دی داشته باشیم در دنیا له می‌شویم. آر اند دی سرمایه‌گذاری بلند مدت است. ۱۰ تا ۱۵ درصد از سرمایه شرکتها باید به بخش آر اند دی اختصاص یابد.
معاون اول رئیس‌جمهور اظهار کرد: حمایت از پیشران های دولتی و غیردولتی را در دولت انجام می‌دهیم. اولویت‌ها را در نهاد ریاست جمهوری شناسایی و موانع را تا جایی که می‌توانیم بردایم و تا جایی که می‌توانیم تسهیلات در نظر بگیریم. اگر رقابت بین دولت و بخش خصوصی دنبال شود شاید نتوانیم به اهداف‌مان برسیم. امیدوارم شرایط کار برای شرکت‌های بزرگ بخش خصوصی بهتر شود.