داستان تکراری «احزابِ یک‌بار مصرف» اصولگرا و سهم‌خواهی‌های انتخاباتی تجربه برگزاری دوازده دوره انتخابات ریاست جمهوری و ده دوره مجلس نشان از آن دارد که «احزابِ یک‌شبه» نه تنها موفقیتی در رقابت های انتخاباتی نداشته بلکه کمترین تاثیر را در بالا بردن میزان مشارکت عهده دار بوده اند.

زهره ترسایی: هنگامه انتخابات بازهم نزدیک است و بازار بروز و ظهور «احزابِ یک شبه»، داغِ داغ. داستان تکراری شکل‌گیری جبهه ها و احزابی که در شب انتخابات تاسیس می‌شوند و عمرشان حتی به روز بعد از انتخابات هم قد نمی‌دهد. احزابِ یک بارمصرفی که به عنوان موقتی‌ترین سازوکار انتخاباتی یک روز در قالب تشکل و روز دیگر در قالب جبهه و ائتلاف چندگانه وارد عرصه انتخابات می‌شوند اما در نهایت در چشم بهم زدنی از عرصه سیاست محو می‌شوند.

کارنامه اصولگرایان در راه اندازی احزاب و جبهه‌های انتخاباتیِ یک‌شبه
تشکیل احزاب یک شبه محدود به یک جناح نیست اما شاید بتوان گفت اصولگرایان کارنامه پرکارتری در تشکیل احزاب یک شبه و یک بار مصرف داشته‌اند، احزابی که البته تاثیر چندانی در جذب مشارکت‌ به نفع اصولگرایان نداشته است.

نیم‌نگاهی به رفتار سیاسی اصولگرایان در چهار انتخابات اخیر مجلس و ریاست جمهوری نشان می‌دهد که در هر دوره با ترکیبی ضربتی وارد عرصه انتخابات شده‌اند، یک روز با جبهه متحد اصولگرایان و ترکیب ۸+۷ در انتخابات مجلس نهم، روز دیگر با ائتلافی سه گانه در انتخابات ریاست جمهوری  یازدهم، کمی بعدتر ائتلاف بزرگ اصولگرایان در مجلس دهم و در آخرین انتخابات ریاست جمهوری هم ترکیب جمنا (جبهه مردمی نیروهای انقلاب)، جبهه‌ای که اگرچه توانست تعدد نامزدهای اصولگرا را با مدیریت دستوری خود به نامزد واحد برساند اما باز هم نتیجه دلخواه را کسب نکرد.

جمنا در لیست جبهه های یکبار مصرف انتخاباتی قرار گرفت
جمنا که بعد از انتخابات مجلس دهم و شورای شهر پنجم و پیروزی اکثریتی لیست اصلاح‌طلبان در هر دو جبهه، تنها چند ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ اعلام موجودیت کرد از همان ابتدا با اقبال بزرگان و چهره شاخص اصولگرا روبرو نشد.

انتقادات به ساختار و عملکرد جمنا محدود به دوران انتخابات نبود به طوریکه بعد از انتخابات هم هجمه‌ها به جمنا فروکش نکرد و گروه‌های اصولگرایی به انحاء مختلف ایراداتی را متوجه آن دانستند و برخی چهره‌های شاخص اصولگرا حتی به صراحت اعلام کردند که جمنا مصرف انتخاباتی داشته است. در همین زمینه بود که محسن کوهکن در گفت وگویی به خبرآنلاین گفت: "اینطور نبود که جمنا تشکیل شود تا بعد از انتخابات ریاست جمهوری هدایت اصولگرایان را به دست بگیرد. جمنا برای انتخابات ریاست جمهوری تشکیل و بعد از آن مأموریتش تمام شد."

و اظهاراتی از این دست که همه بر یک بار مصرف بودن جمنا تاکید داشتند. موضوعی که بارها و بارها با مقاومت از سوی جمنایی‌ها روبرو شد و در حالی که چمران عضو شورای مرکزی جمنا خبر از ادامه کار جمنا می‌دهد اما هستند دیگرانی چون باهنر، مصباحی مقدم و ..که تاکید دارند جمنا دیگر وجود خارجی ندارد.

احزابی که برای سهم خواهی انتخاباتی متولد می شوند
یکی از عمده‌ترین دلایل شکل گیری احزاب یکبار مصرف نگرش‌های معطوف به سهم‌خواهی در مقاطع انتخاباتی است، موضوعی که مهدی چمران بر این باور است جمنا برای مخالفت با آن شکل گرفت، اما واقعیت آن است که در پی همین سهم خواهی ها در جمنا بود که هیچ گاه از سوی همه گروه های اصولگرا مورد پذیرش قرار نگرفت و بعد از شکست در انتخابات، تمام فعالیت آن محدود به صدور چند بیانیه مناسبتی شد.

اگرچه جمنا در تلاش است تا جان تازه‌ای به خود داده و با تکیه بر رای ۱۶ میلیونی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم نقشی تاثیرگذار در انتخابات آینده مجلس داشته باشد اما اصولگرایان باز هم دست به کار شده تا با تشکلی جدید وارد کارزار انتخابات شوند؛ تشکل جدید شاجا (شورای ائتلاف جریان ارزشی انقلاب)؛ تشکلی که به نظر می رسد آنهم قرار است به جای فعالیتی ادامه دار و ماندگار، باز هم فعالیتی محدود به انتخابات یازدهم مجلس داشته باشد تا قصه احزاب و جبهه های انتخاباتی یک شبه را کاملتر کند.